Departement Tijdelijke Ordening
Een stad is nooit af, altijd wordt er gewerkt aan vernieuwing, uitbreiding of onderhoud. Complexe processen die vaak meerdere jaren duren waardoor hele gebieden voor een langere tijd in onbruik zijn. Doorgaans ervaart men deze zogenaamde transitiefase als een negatieve periode. DTO wil deze bedreiging voor de leefbaarheid in de stad ombuigen tot een kans door de overgangsfase niet als hinderlijk te zien maar juist als een volwaardig deel van de huidige stedenbouw, een waardevolle culturele manifestatie; die van het veranderen, het (her)ontdekken, het maken en het worden.
DTO gelooft sterk in het activeren van dit bestaande stedelijke landschap met maatschappelijk relevante interventies. Versterken van bestaande ruimtelijke kwaliteiten, selectief toevoegen van elementen, experimenteren met nieuwe functies en samenwerken met lokale ondernemers en bewoners vormen de ingrediënten voor een gebiedsontwikkeling nieuwe stijl.
Het team van DTO bestaat uit Peter Groot, Edwin Verdurmen , Steve Swiggers en Christiaan Holland, per gelegenheid aangevuld met andere experts.
DTO heeft een publicatie uitgegeven over de visie en projecten tot 2013. Deze is hier te zien.
Bartokpark
Het Bartokpark was een pop-up park dat vanaf 2012 in enkele stappen uitgroeide tot een hotspot binnen Arnhem. Dit tijdelijke stukje stadsgroen toverde een verwaarloosd bouwterrein om tot een stukje Veluwe in de Arnhemse binnenstad en daarmee tot een geliefde verblijfsplek!
Locatie: Hoek Kortestraat en Kleine Oord, Arnhem
Partners: Buro Harro / gemeente Arnhem / Florentijn Hofman / Burgers Zoo / Synchroon ontwikkelaars / Stichting Nationale Park Hoge Veluwe
Prijzen: NRP Gulden Feniks 2015 in de categorie gebiedstransformatie
Bartokpark 1.0. In maart 2012 lag er op de kop van de Kortestraat en de Kleine Oord nog een naargeestig braakliggend bouwterrein. Als beëindiging van de winkelstraat en tegenover het toen in aanbouw zijnde Rozet en hotel was de plek een doorn in het oog van ondernemers en omwonenden, maar door de economische situatie en de verschillende belangen van gemeente en grondeigenaar leek deze situatie zich nog jaren te kunnen voort zetten. DTO zag echter kansen voor deze plek en ontwierp samen met buro Harro het Bartokpark, een mini stukje veluwe. Vrijwel direct waren alle betrokkenen zeer enthousiast en binnen slechts drie maanden tijd was het openbare mini-park gerealiseerd. In de daarop volgende zomer werd al snel duidelijk dat de Arnhemmers deze plek waardeerden, met regelmaat werd het parkje door omwonenden en stadsbezoekers gebruikt als plek om te luieren en te spelen.
Bartokpark 2.0. Eind 2012 kwam kunstenaar Florentijn Hofman min of meer bij toeval langs het Bartokpark tijdens zijn zoektocht naar een geschikte locatie voor het beeld dat het 100-jarige Burgers zoo aan de stad wilde schenken. De aanvankelijk gedachte locaties vormden geen meerwaarde voor zijn beeld, maar bij de aanblik van het glooiende heidelandschap wist hij direct; dit is de plek! En na een eerste instantie wat terughoudende reactie van opdrachtgever en gemeente werd uiteindelijk iedereen steeds enthousiaster. Sterker nog, in de uitwerking van de plannen werd het park zelfs vergroot en kon het feestaardvarken zich heerlijk in het landschap nestellen. Eind april 2013 werd de uitbreiding van het park gerealiseerd en eind juli werd het beeld worden geplaatst. Met het Feestaardvarken verscheen het Bartokpark op de cover van talloze boekwerken waaronder het Jaarboek Landschapsarchitectuur 2013.
Publicaties en uitgaven over het Bartokpark
Boekman 101 Cultuur als aanjager van gebiedsontwikkeling, uitgave van de BoekmanStichting.
HERFST? NAAR HET PARK! Lingezegen en de parken van Arnhem en Nijmegen Juni 2014, uitgave van Blauwdruk, ISBN 978-90-75271-73-7, NUR 648
Artikel in Nieuw Nederland #01, steden in transitie; uitgave winter 2015, Manifest van de Ruimte, blz. 46 e.v.
Atelier 7, de zelfredzaamheid van het Nederlands landschap #01; uitgave van HAS Hogeschool en HAS kennistransfer. Toen was geluk heel gewoon, blz. 54 e.v.
Landschapsarchitectuur & Stedenbouw 2013; Blauwe Kamer Jaarboek; December 2014, ISBN 978-90-75271-83-6, NUR 648
Top-down en bottom-up komen samen in middle-up-down! Dit DTO-college bestond uit vijf studiedagen verspreid over 2015 waarin relevante ruimtelijke ontwikkelingen werden bezocht en geanalyseerd.
Partners: Showroom Arnhem / Het Stimuleringsfonds
Bij middle-up-down ontwikkelingen worden passie, energie en lokale betrokkenheid gebundeld in co-creatieve plannen voor de stad. Zo komen plekken als Coehoorn Centraal (Arnhem), Havenkwartier (Deventer) en Honigcomplex (Nijmegen) tot stand. Ze worden niet vooraf ingevuld volgens een blauwdruk maar groeien organisch met creatief ondernemerschap en gedeeld belang als vruchtbare pokon. Daarbij is er een spilfunctie weggelegd voor professionals die niet zozeer zijn te duiden als top-down of bottom-up. Zij nemen zelf positie in “het midden” en werken vanuit lokale betrokkenheid en lange termijnbelang.
Deze professionals hebben goede ingangen bij overheden en financiers, maar zijn ook onderdeel van een hecht lokaal netwerk met bewoners, ondernemers en creatieve denkers. Vanuit deze positie krijgen ze veel voor elkaar; de beweging ontstaat vanuit het midden.
Departement Tijdelijke Ordening (DTO) organiseerde in 2015 het DTO-college; de deelnemers bezochten zes middle-up-down ontwikkelingen en analyseerden alle relevante aspecten ervan.
De publicatie over het DTO-college Middle-up-down is hier te downloaden.